Pentathlon hiện đại, hay “5 môn phối hợp,” là một trong những bộ môn thể thao độc đáo nhất, đòi hỏi vận động viên phải có kỹ năng toàn diện và sự dẻo dai ở năm môn thi đấu khác nhau: bơi lội, bắn súng, đấu kiếm, cưỡi ngựa và chạy bộ.
Được đưa vào Thế vận hội Olympic từ năm 1912, bộ môn này không chỉ mang tính thách thức cao mà còn đòi hỏi sự linh hoạt, kiên trì, và khả năng xử lý nhiều tình huống phức tạp trong các môn thi đấu. Mục tiêu của Pentathlon là tìm ra vận động viên toàn diện nhất, người có thể đối mặt với những thử thách cả về thể lực lẫn tinh thần.
Lịch sử của Pentathlon
Pentathlon có nguồn gốc từ thời cổ đại, khi các chiến binh Hy Lạp được huấn luyện để trở thành những chiến binh toàn diện, có khả năng chiến đấu và sinh tồn trong nhiều hoàn cảnh khác nhau. Những kỹ năng này bao gồm bơi lội, chạy, cưỡi ngựa, bắn cung và đấu kiếm – những yếu tố quan trọng của một chiến binh lý tưởng. Qua thời gian, Pentathlon được điều chỉnh và phát triển thành phiên bản hiện đại, với việc thay đổi cung tên thành súng bắn laser và với một format tổng hợp mà mỗi vận động viên phải hoàn thành toàn bộ trong một ngày thi đấu.
Sự phát triển của Pentathlon tại châu Á và Đông Nam Á
Sự phát triển tại châu Á
Trong vài thập kỷ qua, Pentathlon hiện đại đã bắt đầu phát triển mạnh mẽ tại châu Á. Các quốc gia như Hàn Quốc và Nhật Bản đã nổi lên như những quốc gia dẫn đầu trong bộ môn này, thường xuyên giành huy chương tại các kỳ Thế vận hội và các giải đấu quốc tế. Các quốc gia khác như Trung Quốc và Kazakhstan cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào việc phát triển các vận động viên 5 môn phối hợp, đạt được nhiều thành tích nổi bật trên đấu trường quốc tế.
Tuy nhiên, để phù hợp với điều kiện thực tế tại từng khu vực và địa phương, nhiều quốc gia đã tổ chức các phiên bản Pentathlon rút gọn. Thay vì thi đấu đầy đủ 5 môn, các giải đấu thường chỉ tổ chức dưới dạng 3 môn hoặc 2 môn phối hợp, giúp dễ dàng tiếp cận và thích nghi với cơ sở vật chất cũng như điều kiện của từng nước.
- 3 môn phối hợp: Các giải đấu thường kết hợp bắn súng, bơi lội và chạy bộ, nhằm tạo điều kiện cho vận động viên tham gia dễ dàng mà không cần trang thiết bị phức tạp như cưỡi ngựa.
- Laser Run (bắn súng và chạy bộ): Đây là hình thức thi đấu phổ biến và được tổ chức thường xuyên tại nhiều quốc gia trong khu vực. Laser Run là sự kết hợp giữa khả năng bắn súng chính xác và tốc độ chạy, tạo ra một cuộc thi năng động và căng thẳng.
Bước tiến của Pentathlon tại Đông Nam Á
Trong khu vực Đông Nam Á, Pentathlon vẫn đang trong giai đoạn phát triển nhưng đã có những bước tiến nhất định. Các quốc gia như Thái Lan và Singapore đã bước đầu xây dựng hệ thống đào tạo cho bộ môn này, đồng thời tham gia vào các giải đấu quốc tế. Các vận động viên Đông Nam Á thường tập trung vào các phiên bản rút gọn như Laser Run hoặc 3 môn phối hợp để dần làm quen và tiến tới phiên bản Pentathlon đầy đủ.
Tại Đông Nam Á, có 6/11 nước đã trở thành thành viên của Liên đoàn 5 môn phối hợp hiện đại thế giới (UIPM) bao gồm: Thái Lan, Philipines, Malaysia, Singapore, Indonesia và Lào. Đặc biệt, SEA Games 30 tổ chức vào năm 2019 tại Philippines, 5 môn phối hợp hiện đại đã được đưa vào là môn thi đấu chính thức với 4 nội dung giành cho nam và nữ.
Môn thể thao 5 môn phối hợp hiện đại cũng như nhiều môn thể thao khác, mang đến cho người chơi các lợi ích về thể chất và tinh thần thông qua hệ thống các bài tập, các dụng cụ và các thiết bị tập luyện và thi đấu. Thậm chí lợi ích từ 5 môn phối hợp hiện đại là trội hơn hẳn so với chạy bộ hay đạp xe đạp; bởi vì đây là sự phối hợp hài hòa của các môn bơi – chạy – bắn súng – đấu kiếm – cưỡi ngựa/vượt chướng ngại vật.
Khi tham gia tập luyện thi đấu môn thể thao này bên cạnh những bài tập rèn luyện cơ bắp, thân thể rắn rỏi cân đối, dẻo dai thì người chơi sẽ rèn luyện thêm sự cân bằng, linh hoạt, khéo léo, ý chí vượt qua mọi thử thách mà các hoạt động khác khó có thể có được.
Tình hình Pentathlon tại Việt Nam
Tại Việt Nam, mặc dù Pentathlon là một bộ môn mới du nhập, chưa phổ biến rộng rãi, nhưng đang có những bước phát triển đáng kể. Hiện tại, các phiên bản 3 môn phối hợp và Laser Run đang được áp dụng để phù hợp với điều kiện thực tế và cơ sở hạ tầng thể thao.
Đặc biệt, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị thành lập Liên đoàn Pentathlon Việt Nam. Đây là một bước tiến lớn nhằm thúc đẩy sự phát triển của Pentathlon, tạo nền tảng cho các vận động viên tiềm năng tiếp cận và phát triển kỹ năng. Một số vận động viên tuyển và năng khiếu hiện đã và đang luyện tập dưới sự hướng dẫn của các huấn luyện viên chuyên nghiệp, tập trung vào các bộ môn bắn súng, bơi lội, và chạy bộ – những thành phần chính của phiên bản 3 môn phối hợp và Laser Run.
Việc thành lập Liên đoàn Pentathlon sẽ tạo cơ hội cho Việt Nam không chỉ tham gia vào các giải đấu trong nước mà còn vươn tầm quốc tế. Sự đầu tư bài bản và chiến lược phát triển lâu dài sẽ giúp bộ môn này thu hút nhiều người tham gia, từ vận động viên trẻ đến những người đam mê thể thao, mở ra một tương lai tươi sáng cho Pentathlon tại Việt Nam.
Tóm tắt lịch sử phát triển của môn phối hợp hiện đại Việt Nam
Năm 2019
Liên đoàn UIPM Thế giới tổ chức lớp Huấn luyện viên 5 môn phối hợp Level 1 tại HCM với sự hỗ trợ Liền Đoàn Bắn súng Hồ Chí Minh. Các Huấn luyện viên được học tập 5 môn phối hợp hiện đại.
Đến 2020
Với sự hỗ trợ Liên đoàn Bắn súng, 5 môn phối hợp hiện đại được tổ chức với 2 nội dung thi đấu chính Triathlon (bắn, bơi, chạy), Lazer Run(bắn, chạy).
- 20/10 – giải Vô địch các nhóm tuổi trẻ thành Phố Hồ Chí Minh
- 31/10 – giải Vô Địch Thành phố Hồ Chí Minh
Đến 2021
- 18/7 – giải Kids Biathlon (bơi, chạy) đầu tiên tại Sala.
- 20/10 – giải Vô địch các nhóm tuổi trẻ thành Phố Hồ Chí Minh
- 31/12 – giải Vô Địch Thành phố Hồ Chí Minh
Đến 2022
- 3/6 – giải Vô địch các nhóm tuổi trẻ thành Phố Hồ Chí Minh
- 19/6 – giải Kids Trithlon lần đầu tiên tại HCM
- 14/8 – giải Vô Địch Thành phố Hồ Chí Minh
Đến 2023
- 19 – 12/5, được sự hỗ trợ Tổng Cục Thể Dục Thể Thao Việt Nam, Sở Văn Hóa Thể ThaoThành Phố Hồ Chí Minh, Liên Đoàn Bắn Súng Thành Phố Hồ Chí Minh, lần đầu tiên Việt Nam có Vận động viên tham gia giải Quốc tế 5 môn phối hợp thuộc hệ thống UIPM Pentathlon (Vô Địch Châu Á tại Thái Lan).
- 9/6 – giải Vô địch các nhóm tuổi trẻ thành Phố Hồ Chí Minh
- 22/7 – giải Kids Triathlon lần 2 tại HCM
- 26/8 – giải Vô Địch Thành phố
- 2024 đến nay
- 19-24/4, được sự hỗ trợ Tổng Cục Thể Dục Thể Thao Việt Nam, Sở Văn Hóa Thể ThaoThành Phố Hồ Chí Minh, Liên Đoàn Bắn Súng Thành Phố Hồ Chí Minh, lần hai Việt Nam cử Vận động viên tham gia giải Quốc tế 5 môn phối hợp thuộc hệ thống UIPM Pentathlon (Vô Địch Đông Nam Á tại Thái Lan).
- 27/4 – giải Vô địch các nhóm tuổi trẻ thành Phố Hồ Chí Minh
- 15/6 – giải Vô Địch Thành phố
- 22/6 – Kids Trithon lần 3 tại Hồ Chí Minh
Kết luận
Pentathlon là bộ môn thể thao đầy thử thách và hấp dẫn, đòi hỏi sự toàn diện về kỹ năng, thể lực và chiến thuật. Mặc dù sự phát triển của Pentathlon tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á còn mới mẻ, nhưng với sự đầu tư và chuẩn bị kỹ lưỡng, Việt Nam hứa hẹn sẽ là điểm sáng trong khu vực. Việc thành lập Liên đoàn Pentathlon Việt Nam sẽ là cột mốc quan trọng, mở ra cơ hội phát triển cho bộ môn này và giúp Việt Nam từng bước khẳng định vị thế trong các giải đấu quốc tế.
No Comments